Over VTH

We controleren of mensen zich houden aan de verkeersregels. Zo dragen we bij aan de verkeersveiligheid en bereikbaarheid van de stad.  

In 2023 is er op diverse domeinen minder inzet gedaan dan waar rekening mee was gehouden. Daarbij zien we onder andere de effecten van krapte op de arbeidsmarkt en hoe snel projecten lopen: 

• Veiligheid/Verkeer/Leefbaarheid: Door de krapte op de arbeidsmarkt lukte het niet altijd om vacatures te vullen. Hierdoor stond de inzet van VTH op de onderdelen Veiligheid, Verkeer en Leefbaarheid onder druk en heeft dit geleid tot minder inzet. 

• Uitgaan en vermaak: het rapport Commissie Sorgdrager en daarmee samenhangende project modernisering sekswerk zorgen voor minder uitvoering bij sekswerk, omdat er eerst geïnventariseerd wordt hoe sekswerk in gemeente Utrecht gemoderniseerd moet worden. 

• Bouw en sloop: door timing van een aantal megaprojecten is er in 2023 minder inzet gepleegd. Een aantal megaprojecten in het stationsgebied zijn namelijk afgerond, een tweetal megaprojecten zijn pas net opgestart en een aantal megaprojecten liggen door externe omstandigheden al langdurig stil. Ook hebben we de omgevingsbegeleiding in de standaardcontroles van de inspecteurs gewoven waardoor er minder projecten met omgevingsbegeleiding zijn. 

• Huisvesting: de handhavingscapaciteit voor de uitvoering van de leegstandsverordening en voor de wet goed verhuurderschap is dit jaar nog niet volledig ingezet. Het laatste kwartaal was er geen programmamanagement beschikbaar voor het programma.  

• Energie en milieu: door personeelstekort hebben we minder milieucontroles uitgevoerd en voornamelijk gecontroleerd op bedrijven met de grootste risico's. 

In 2024 voeren we 2 bezuinigingen door die op de volgende wijze van invloed zijn op de taken van VTH: 

• Vermindering nachtdiensten bij THOR (van 7 naar 4 nachten) 

• De inspecteurs bij VTH THBO hebben een extra salarisschaal ontvangen. Daarom zijn er over de hele linie minder uren voor toezichts-en handhavingstaken beschikbaar. Deze zijn verrekend met de inzet op het bouw- en woningtoezicht. Binnen het programma veilige stad zullen hierdoor minder horecacontroles plaatsvinden.  

Meldingen in Gemeentelijk Incidenten Registratiesysteem 

Met het Gemeentelijk Incidenten Registratiesysteem (GIR) melden handhavers situaties met agressie, zowel lichamelijk als mondeling. Hoewel elke melding er een te veel is, zien we gelukkig geen toename van het aantal meldingen in 2023. 

Bedrijfsopvangteam 

Als medewerkers een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt kunnen zij terecht bij het bedrijfsopvangteam (BOT). Het BOT bestaat uit (getrainde) medewerkers die collega's helpen als zij een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt. De BOT-medewerker biedt vooral een luisterend oor en kan doorverwijzen naar professionele hulp zoals een bedrijfsmaatschappelijk werker.  

In 2023 voerde het BOT 223 gesprekken met medewerkers van VTH. Dit is vergelijkbaar met het aantal gesprekken in 2022 (219 gesprekken). De meest voorkomende aanleiding voor gesprekken met het BOT was het meemaken van agressie bij een aanhouding.  

Gebruik bodycam 

We vinden de veiligheid van onze handhavers belangrijk. Uit onderzoek blijkt dat de bodycam het gevoel van veiligheid vergroot en het aantal situaties met agressie en geweld vermindert. Daarom dragen de handhavers sinds 2022 vrijwillig een bodycam als onderdeel van hun uniform. Bijna alle handhavers (95%) hebben ervoor gekozen de bodycam aan hun uniform toe te voegen. In 2023 is de bodycam 6 keer gebruikt bij onveilige situaties. De beelden zijn 2 keer met de politie gedeeld en niemand heeft gebruikt gemaakt van zijn inzagerecht (dit betekent dat de beelden op te vragen zijn).  

Klachten  

Boa’s hebben volgens de wet het recht om in situaties te handelen (bevoegdheden). Soms komen er klachten over hoe boa’s hiermee omgaan. Zulke klachten over het uitoefenen van de bevoegdheden door boa’s, moeten volgens de regels aan de (direct) toezichthouder worden gemeld (artikel 42 van de Beleidsregels Buitengewoon Opsporingsambtenaar). In 2023 zijn er 6 klachten gemeld. In hoe de gemeente omgaat met de klacht, ook het oordeel van de toezichthouder en direct toezichthouder meewegen. 

*In 2022 is het criterium aangaande ‘klachten tegen boa’s’ aangescherpt. Het gaat enkel om de klachten die raken aan de boa-bevoegdheid. 

Geweldsmeldingen door boa’s 

Als boa’s tijdens het werk geweld hebben gebruikt, moeten zij dat melden (artikel 17 Ambtsinstructie voor de politie, de Koninklijke marechaussee en andere opsporingsambtenaren). In 2023 zijn er 36 meldingen van geweld door boa’s gedaan. 

Het aantal banen voor inspecteurs en handhavers is de afgelopen jaren ongeveer gelijk gebleven. Wel is het aantal inspecteurs bij THBO licht gedaald. Het aantal medewerkers gaat tijdens een jaar op en neer. Het is moeilijk alle vacatures te vullen. Dit komt door krapte op de banenmarkt. Het zet de inzet van VTH onder druk.     

Het aantal handhavers bij THOR met een boa-bevoegdheid is het afgelopen jaar toegenomen. Het aantal is niet gebaseerd op hoeveel banen er zijn, maar op het aantal medewerkers met een boa-bevoegdheid (peildatum 31 december). Hierdoor wisselt het aantal door de jaren heen. De boa-bevoegdheid bij de inspecteurs van THBO is niet vermeld, omdat een groot deel van de inspecteurs deze bevoegdheid niet nodig hebben voor hun werk.    

In 2023 heeft de afdeling Toezicht en Handhaving Openbare Ruimte (THOR) 27.690 meldingen behandeld. Dat is een stijging van ruim 10% vergeleken met 2022. Het gaat om meldingen over overlast in de openbare ruimte. 

Elke melder vragen we om na contact met ons deel te nemen aan een tevredenheidsonderzoek. Ongeveer 2% (614) van de melders heeft hier in 2023 op gereageerd. Helaas zagen wij halverwege 2023 dat de klanttevredenheid afnam. De gemiddelde tevredenheid over de afhandeling van de meldingen in 2023 is dan ook gedaald in vergelijking met 2022 (Het cijfer 6,0 in 2022 en het cijfer 5,0 in 2023).  

Om wat wij doen te verbeteren, nemen we contact op met melders die ons een laag cijfer hebben gegeven. Wij merken dat de beoordeling niet altijd gebaseerd is op hoe handhavers meldingen hebben afgehandeld (dienstverlening), maar of de reactie van handhavers in de ogen van de melder het probleem heeft opgelost. Zo kan een melder teleurgesteld zijn dat handhavers na een melding over een weesfiets niet komen, maar pas als er een actie is. Verbeterpunten uit het onderzoek en het extra contact met de melders delen we met leidinggevenden. Zo kunnen zij de medewerkers coachen om meldingen beter af te handelen. We zien voorzichtig dat dit werkt. In december 2023 is de waardering iets hoger, namelijk een 6,0. 

In 2024 blijven we inzetten op het beter afhandelen van de meldingen.